Wat zijn getijden eigenlijk?

Getijden zijn de afwisseling van eb en vloed die ontstaat door de aantrekkingskracht van de maan en de zon op het water. Op Texel is dit effect extra goed merkbaar doordat het eiland helemaal door zee is omringd. Een volledige getijcyclus duurt ongeveer 12 uur en 25 minuten – dat betekent dat je twee keer per dag hoogwater (vloed) en laagwater (eb) hebt.

• Bij vloed komt het water hoger te staan en lopen sommige natuurgebieden of stranden deels onder.

• Bij eb trekt het water zich terug en komt er tijdelijk veel meer strand en zeebodem bloot te liggen – ideaal voor wadlopen, strandjutten of het zoeken naar schelpen en krabbetjes.

Getijden bij De Koog (Noordzee)

Aan de westkant van Texel, bij badplaats De Koog, liggen de stranden aan de Noordzee. Hier is het verschil tussen eb en vloed groter dan aan de Waddenzeekust – soms wel tot vier meter. Ook is het hier gemiddeld 20 minuten eerder laagwater en 50 minuten eerder hoogwater dan in Oudeschild.

Voor activiteiten als kitesurfen, strandzeilen of zwemmen is het slim om het getijdenoverzicht goed te bekijken. Tijdens opkomend tij stijgt het water snel en kunnen stromingen sterk zijn. Bij eb is het strand breder en rustiger – perfect voor een lange strandwandeling.

Getijden bij Oudeschild (Waddenzee)

Aan de oostkant van Texel ligt het vissersdorp Oudeschild, waar de getijden op de Waddenzee goed zichtbaar zijn in de haven. Hier is het verschil tussen hoog en laag water gemiddeld 1 tot 2 meter. Bij extreem hoogwater kan de haven zelfs onderlopen, en komt het water soms zo hoog dat je er met een bootje door de straten kunt varen.

Voor zeehonden spotten, garnalenvissen of een rondvaart is het juiste getij essentieel. Ook worden hier de getijden gebruikt om te bepalen wanneer schepen kunnen aanmeren. Bij extreem laagwater kan de boot naar Texel soms zelfs even stil komen te liggen tot het water weer hoog genoeg is.

Getijden en het strand: invloed op recreatie en veiligheid

De getijden op Texel hebben directe invloed op wat je op en rond het strand kunt doen. Veel strandactiviteiten zijn afhankelijk van het juiste moment in het getij:

• Wadlopen of schelpen zoeken? Ga bij laagwater.

• Surfen, zwemmen of vissen? Check het tijdstip van vloed.

• Wil je blokarten of powerkiten? Dan is een breed strand bij eb ideaal.

Ook voor de veiligheid is het belangrijk om de waterstanden te kennen. De stroming kan verraderlijk zijn, vooral bij opkomend tij. Kijk dus altijd even naar de actuele getijdentabel voordat je het water in gaat.

Bijzondere en extreme getijden op Texel

Texel kent soms extreme getijden, vooral bij storm of springtij. Dan komt het water veel hoger of juist lager dan normaal.

• Bij extreem hoogwater kan de haven van Oudeschild onderlopen en raken delen van het strand onbegaanbaar.

• Bij extreem laagwater komt de zeebodem zo ver bloot te liggen dat je eindeloos kunt wadlopen – en soms zelfs unieke vondsten doet. Denk aan oude ankers, wrakken of resten uit de Tweede Wereldoorlog.

Strandjutters houden deze momenten goed in de gaten. De zee geeft en neemt – en op Texel zie je dat bijna elke dag gebeuren.